SQL Server Management Studio

🎯 Definicja

SQL Server Management Studio (SSMS) to graficzne narzędzie od firmy Microsoft służące do zarządzania instancjami Microsoft SQL Server oraz Azure SQL Database. SSMS pozwala administratorom baz danych (DBA), deweloperom i analitykom zarządzać strukturą serwerową, pisać zapytania T-SQL, kontrolować bezpieczeństwo oraz monitorować wydajność.

🔑 Kluczowe komponenty SSMS

System Databases

W SQL Server znajduje się kilka wbudowanych baz danych systemowych:

Nazwa	Opis
master	Najważniejsza baza – zawiera konfigurację serwera, informacje o użytkownikach, połączeniach, loginach, endpointach, itp.
model	Służy jako szablon dla nowych baz danych (dziedziczą jej strukturę).
msdb	Zawiera historię, harmonogramy zadań (jobs), alerty, operatorów – używana przez SQL Server Agent.
tempdb	Tymczasowa przestrzeń – dla danych tymczasowych, tabel tymczasowych i sortowań. Opróżniana przy każdym restarcie serwera.

Security

• Zawiera:
  • Loginy (logins) – konta użytkowników mające dostęp do serwera SQL
  • Role serwerowe – przypisania uprawnień na poziomie serwera
  • Możliwa integracja z Active Directory

Server Objects

Sekcja obejmująca komponenty serwera, takie jak:

• Linked Servers – połączenia do zewnętrznych źródeł danych
• Endpoints – np. do komunikacji typu SOAP
• Triggers – wyzwalacze DDL na poziomie serwera

Replication

• Obsługa różnych form replikacji danych:
  • Snapshot
  • Merge
  • Transactional
• Umożliwia utrzymywanie kopii danych między serwerami

PolyBase

• Umożliwia łączenie i przetwarzanie danych z zewnętrznych źródeł, np. Hadoop, Azure Blob Storage, z użyciem zapytań T-SQL.

Always On High Availability

• Umożliwia konfigurację grup dostępności, failoverów i replikację logiczną dla wysokiej dostępności.

Management

Panel do zarządzania:

• Planami konserwacji
• Monitorowaniem i alertowaniem
• Rejestrami błędów i dziennikami zdarzeń

Integration Services Catalogs

• Obsługa SQL Server Integration Services (SSIS) – projektów ETL i uruchomień paczek

XEvent Profiler

• Lekka wersja SQL Profiler (rozszerzenie dla Extended Events – XEvents)
• Pokazuje aktywne instrukcje i eventy w czasie rzeczywistym (np. zapytania, sesje, blokady)

📊 Widok systemowy: sys.databases

SELECT * FROM sys.databases;

Wyświetla listę wszystkich baz danych widocznych z poziomu instancji SQL Server, łącznie z informacjami o:

• nazwa bazy danych
• stan (online/offline)
• opcje AutoShrink, AutoClose
• daty utworzenia
• tryby bezpieczeństwa i recovery model

💡 Przykład użycia

Administrator chce zweryfikować, ile razy tempdb została automatycznie rozszerzona w ciągu ostatniej doby, oraz sprawdzić, które użytkowniki wykonują najbardziej kosztowne zapytania. Używa XEvent Profiler przy monitorowaniu live i przeszukuje sys.dm_exec_requests oraz sys.dm_exec_sessions z poziomu zapytań T-SQL w SSMS.

📌 Źródła

• https://learn.microsoft.com/en-us/sql/ssms/sql-server-management-studio-ssms
• https://learn.microsoft.com/en-us/sql/relational-databases/system-databases/system-databases
• https://docs.microsoft.com/en-us/sql/relational-databases/system-catalog-views/sys-databases-transact-sql
• https://sqlservercentral.com

👽 Brudnopis

• SSMS = klasyczne IDE dla MS SQL Server
• XEvent Profiler vs SQL Server Profiler – lepsze wydajnościowo, snapshoty/trace
• sys.databases = widok systemowy, selektor runtime config db
• tempdb to hot spot dla dużych sortowań / joinów bez indeksów
• master = konfiguracja + login map + linki do baz
• msdb = job manager dla SQL Agent
• PolyBase = SQL + zewnętrzne źródła (Big Data)

---