🎯 Definicja i idea
Ten Słownik oparty jest na koncepcji Cyfrowego Ogrodu, która odchodzi od tradycyjnego, liniowego układu haseł na rzecz dynamicznej, sieciowej eksploracji wiedzy. Zamiast statycznej listy terminów, cyfrowy ogród pozwala na „wchodzenie w głąb” i odkrywanie powiązań między tematami, umożliwiając zgłębianie wiedzy wielokierunkowo — jak spacer po ogrodzie, w którym każdy kwiat (węzeł) może prowadzić do kolejnych ścieżek (powiązań).
🔑 Kluczowe punkty
- Struktura sieciowa: Hasła nie są poukładane liniowo ani alfabetycznie, lecz powiązane siecią relacji, co sprzyja eksploracji i pogłębianiu rozumienia.
- Interaktywny graf powiązań: Wizualizacja połączeń pomaga zobaczyć, jak tematy się przeplatają, odsłania nieoczywiste zależności — ukazuje mapę wiedzy zamiast listy.
- Backlinki i nawigacja kontekstowa: Każda notatka wskazuje odnośniki zwrotne — pozwala odkryć, które inne pojęcia odwołują się do wybranej notatki.
- Inspiracje: Projekt bazuje na frameworku Quartz, który wywodzi się z idei cyfrowego ogrodu i networked thought.
📚 Szczegółowe wyjaśnienie
Dlaczego „cyfrowy ogród”?
Metafora ogrodu odzwierciedla nieliniowy, sieciowy i niedeterministyczny charakter wiedzy w internecie oraz nowoczesnych narzędziach do zarządzania wiedzą. Tradycyjne encyklopedie lub słowniki opierają się na uporządkowanych strukturach i hierarchii, natomiast ogród cyfrowy umożliwia swobodną eksplorację, rozgałęzianie się tematów, powroty i powiązania. To sprzyja kreatywności, pogłębieniu rozumienia i „żywemu” uczeniu się (networked knowledge), zamiast przeglądania statycznych haseł.
Interaktywny graf i nawigacja
- Interaktywny graf (network graph): Prezentowany pod każdym terminem umożliwia eksplorację sieci pojęć przez kliknięcia w węzły.
- Wyszukiwarka (
ctrl/cmd+k
): Umożliwia szybkie przechodzenie między dokumentami i hasłami, obejmuje całość ogrodu wiedzy. - Linki do haseł: Wszystkie odnośniki są względne względem katalogu głównego, zalecane jest korzystanie z nazw małymi literami (poza nazwami własnymi i skrótami).
- Backlinki: System pokazuje, które hasła odnoszą się do danego tematu – poznajesz dzięki temu także mniej oczywiste zależności.
Przykład działania
Wchodząc w hasło „modelowanie danych”, możesz zobaczyć powiązania z innymi pojęciami (np. „modelowanie wymiarowe”, „hurtownia danych”, „ETL”), prześledzić ścieżki zależności i znaleźć odnośniki zwrotne.
Integracja, podziękowania, źródła
Słownik korzysta i rozwija rozwiązania projektu Quartz, będącego jednym z najszerzej wykorzystywanych fundamentów do budowy cyfrowych ogrodów. Pomysł cyfrowego ogrodu i networked thought został szczegółowo opisany przez Jay’a Zhao.
📌 Źródła
- Networked Thought – jzhao.xyz
- Magdalena Szpunar, Nowe-stare medium – rozdział o sieciowych modelach wiedzy (zob. sekcje 3.3, 3.6)