Glossary Terms

🎯 Definicja

Glossary Terms (terminy słownikowe) to jednoznacznie zdefiniowane pojęcia wykorzystywane w organizacji do opisywania, klasyfikowania i rozumienia danych oraz procesów. Tworzą one słownik biznesowy (Business Glossary), który łączy semantykę domeny biznesowej z danymi technicznymi i wspiera spójność komunikacji między zespołami.

🔑 Kluczowe punkty

• 📘 Terminy są wykorzystywane do opisywania pól, tabel, domen danych i procesów.
• 🔄 Mogą być przypisywane ręcznie lub automatycznie (na podstawie nazw i zawartości danych).
• 🧠 Wspierają klasyfikację, zarządzanie jakością danych, audyt oraz zgodność (np. GDPR).
• 🧩 Obsługują relacje hierarchiczne: terminy nadrzędne, pochodne, równoważniki wewnątrz/w obrębie domen.
• 🧭 Ich funkcja wykracza poza opis — powiązane są z regułami DQ, właścicielami (stewardami) oraz zastosowaniem w katalogu danych.

📚 Szczegółowe wyjaśnienie

Gdzie można przypisać terminy słownikowe?

Terminy są przypisywane do:

• 📦 Elementów katalogu danych (tabel, plików, systemów).
• 🔠 Atrybutów danych (np. kolumn w tabelach).
• 📐 Projektów, reguł jakości, zbiorów metadanych.

Sposoby przypisywania terminów

1. Manualne

   • Steward lub analityk samodzielnie przypisuje termin do pola/obiektu.

2. Automatyczne

   • Na podstawie reguł:
     • opartych na metadanych (np. nazwa kolumny zawiera “email”),
     • opartych na danych (np. wzorce danych odpowiadają numerowi telefonu),
     • opartych na jednym i drugim (inteligentne dopasowanie AI/ML).

Zakładki dostępne w widoku terminu

Zakładka	Zawartość
Overview	Informacje ogólne, relacje, właściciele, propozycje przypisań, statystyki występowania
Occurrence	Lista miejsc przypisania terminu (katalog, atrybuty, systemy)
Data Quality	Przegląd jakości danych w miejscach, gdzie termin został przypisany
History	Historia zmian terminu, przegląd wersji i edycji
Settings	Ustawienia wykrywania terminu oraz konfiguracja zasad jakości danych
Relationships	Powiązania z innymi terminami (nadrzędność, dziedziczenie, pochodne itd.)

Zależności hierarchiczne

Glossary Terms mogą funkcjonować w wielu hierarchiach równoczesnych. Przykład:

• “Klient”
  ↳ “Klient detaliczny”
  ↳ “Klient biznesowy”
  ↳ “Klient typu SME”

Relacje typu: parent of, derived from, equivalent of, defined in, itd., pozwalają zachować semantyczną spójność w całej strukturze organizacyjnej.

💡 Przykład zastosowania

Przypisanie terminu „Customer Email” do kolumny „email_address” w tabeli „users”:

• System (np. Ataccama ONE) wykrywa na podstawie wzorca nazewnictwa i danych sugerowane przypisanie terminu.
• Data Steward akceptuje przypisanie.
• Od tego momentu:
  • Reguły jakości przypisane do „Customer Email” obowiązują dla tej kolumny.
  • Termin pojawia się na dashboardzie jakości danych.
  • Kolumna jest oznaczona jako dane osobowe (np. PII).
  • Możliwe jest filtrowanie zasobów wg terminów.

📌 Źródła

• https://docs.ataccama.com/
• https://help.collibra.com/docs/collibra/latest/Business_Glossary
• https://dataconomy.com/2022/03/business-glossary-vs-data-catalog-explained/
• https://learn.microsoft.com/en-us/fabric/data/business-glossary

👽 Brudnopis

• Terms = most między biznesem a danymi → uspójnienie języka między IT, BI i zarządem
• W nowoczesnych systemach (Collibra, Ataccama, Alation): terminy wyzwalają workflow i kontrolę jakości
• AI suggestion + validation loop = Smart Glossary
• History = lineage pojęciowe, zmiany znaczenia, merge/split z innymi pojęciami
• Wspierają data catalog, data quality, policy enforcement, data access, DQ dashboards