🎯 Definicja
Generated Knowledge Prompting (GKP) to zaawansowana technika podpowiadania, w której model językowy (LLM) najpierw generuje pomocne, kontekstowe informacje (wiedzę), a dopiero potem wykorzystuje je jako część promptu do sformułowania właściwej odpowiedzi na zadanie. Celem GKP jest wzbogacenie procesu rozumowania modelu przez jawne tworzenie i integrację “wiedzy” – faktów, definicji, przykładów lub uwarunkowań istotnych dla danego pytania lub problemu.
🔑 Kluczowe punkty
- Dwuetapowe podejście: Najpierw LLM generuje wiedzę związaną z problemem, następnie wykorzystuje ją do wygenerowania odpowiedzi.
- Wzrost trafności i głębi odpowiedzi: W zadaniach wymagających rozumowania ogólnego (commonsense reasoning) GKP istotnie podnosi jakość odpowiedzi, zwiększając skuteczność z ok. 64% do ponad 70% w testach takich jak CommonsenseQA.
- Możliwość stosowania w formacie single- lub dual-prompt: Wiedza i odpowiedź mogą być generowane razem (single prompt) albo w dwóch krokach (dual prompt).
- Ujawnianie i korygowanie ograniczeń modelu: GKP pozwala modelowi skorygować błędne intuicje lub domyślne halucynacje, przez eksplicytne odniesienia do wiedzy dziedzinowej.
- Technika skalowalna i uniwersalna: Wprowadza automatyzację tworzenia “wskazówek” i pozwala objąć szerszy zakres tematyczny bez ręcznego programowania promptów.
📚 Szczegółowe wyjaśnienie
Mechanizm działania
-
Generowanie wiedzy
- Model proszony jest o zbudowanie kilku faktów, definicji, zasad lub przykładów na temat danego zagadnienia, pytania czy problemu (np. “Podaj kilka faktów o golfie” albo “Wygeneruj definicję ‘ekosystemu’”).
- W zadaniach typu commonsense reasoning – model generuje tło wiedzy, której mu brakuje do prawidłowego rozwiązania, co pomaga uniknąć typowych halucynacji.
-
Integracja wiedzy z promptem
- Wygenerowana wiedza stanowi jawny kontekst – jest dołączana do głównego promptu lub pytania (“Knowledge: …”).
- Model przechodzi do rozwiązania zadania i podaje odpowiedź, korzystając wykładniczo zwiększonej ilości eksplicytnej informacji.
Przykład – zadanie logiczne (QA):
Prompt:
Part of golf is trying to get a higher point total than others. Yes or No?
Model (bez wiedzy):
Yes.
(błąd)
GKP:
Najpierw generuje wiedzę:
Knowledge: Celem golfa jest ukończenie pola w możliwie najmniejszej liczbie uderzeń. Wyższy wynik oznacza więcej uderzeń, co jest mniej korzystne.
Łączy z pytaniem:
Question: Part of golf is trying to get a higher point total than others. Yes or No?
Knowledge: ...
Explain and Answer:
Odpowiedź:
Nie, w golfie chodzi o możliwie najniższy wynik. Zwycięża gracz z najmniejszą liczbą punktów (uderzeń), a nie największą.
Format: single-prompt vs. dual-prompt
- Single prompt: Model generuje zarówno wiedzę, jak i końcową odpowiedź w jednej interakcji.
- Dual prompt: Najpierw model generuje wiedzę, a w kolejnym kroku zarówno model, jak i użytkownik używają tej wiedzy jako kontekstu do udzielenia odpowiedzi.
Korzyści i ograniczenia
Zalety | Ograniczenia |
---|---|
Wzrost trafności | Jakość automatycznie wygenerowanej wiedzy może być nierówna |
Skalowalność | Zależność od jakości bazowej wiedzy w modelu |
Różnorodność podejść | Ryzyko powielania biasów zakorzenionych w modelu |
Możliwość audytu (jawność wiedzy) | Potrzeba walidacji generowanych faktów |
💡 Przykład zastosowania
Use case: Rozszerzanie promptów w AI do quizów naukowych
Model najpierw generuje fakty (np. o dinozaurach), a potem odpowiada na dokładne pytanie – podnosząc czytelność, wiarygodność i trafność odpowiedzi w zadaniach edukacyjnych.
Use case: Tworzenie bloga lub raportu na bazie wiedzy Prompt:
Wygeneruj 4 fakty o wilkach, a następnie użyj ich do opracowania krótkiego akapitu o wilkach w ekosystemie.
Output:
1. Wilki są drapieżnikami szczytowymi...
2. Żyją w stadach...
3. ... itd.
Akapit: Wilki odgrywają kluczową rolę...
📌 Źródła
- https://resources.codefriends.net/en/ai/fundamentals/in-action/chapter-2/generated-knowledge-prompting
- https://www.promptingguide.ai/techniques/knowledge
- https://www.codefriends.net/courses/ai-prompt-engineering-basics/chapter-2/generated-knowledge
- https://aclanthology.org/2022.acl-long.225.pdf
- https://www.codefriends.net/courses/ai-fundamentals-in-action/chapter-2/generated-knowledge-prompting
- https://fr.linkedin.com/pulse/generate-knowledge-prompting-une-nouvelle-approche-du-gr%C3%A9gory-jeandot-0xsuf
- https://promptengineering.org/knowledge-generation-prompting/
👽 Brudnopis
- GKP = najpierw generuj wiedzę, potem twórz odpowiedź – explicit knowledge injection
- Mechanizm: dwuetapowy prompt (fakty + zadanie) / single-prompt (oba naraz)
- Wpływ: znacząco wyższa trafność na zadaniach logiczno-faktograficznych (np. CommonsenseQA, ScienceQA)
- Jakość zależna od zdolności LLM do generowania relewantnych faktów
- Kaskadowe wykorzystanie wiedzy = lepsza interpretowalność, łatwiejszy audyt, wyciągnięcie efektów “na wierzch”
- Ograniczenie: ryzyko halucynacji błędnych “faktów”; nie zawsze powstają wartościowe uzupełnienia